Adana, Türkiye'nin güneyinde Akdeniz
Bölgesi'nin Doğu
Akdeniz Bölümü'nde yer alan 14.030 km² yüz
ölçümüne ve 1.849.478 nüfusa (DİE, 2000 yılı
nüfus sayımı) sahip bir ildir. Adana şehir nüfusu
1.130.710'dur. Adana ili, yönetsel olarak 13 ilçe, 9 bucak
ve 547 köyden oluşmaktadır. Adana ili ve il merkezi
Türkiye'nin en önemli tarımsal üretim bölgelerinden
olan Çukurova Deltası'nda yer alır ve esas olarak gelişimi ve
ekonomisi tarımsal üretim ve tarıma dayalı endüstri
yoğunlukludur. Adana kenti, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu
Çukurova Deltası'ndan kuzeydeki dağlara doğru hafif bir eğimle
yükselen alüvyal dolgu taraçalardan biri
üzerinde, denizden yaklaşık 40 km içeride (ve kuzeyde)
kurulmuştur. Denizden yüksekliği il merkezinde 23 m'dir. Seyhan
nehri, bu düzlükte bir kaç metre
gömülmüş geniş bir yatak içinde kentin kuzeyinden
güneyine akar. Irmakla kentin kurulduğu düzlük
arasındaki düzey farkının azlığından doğan sel baskınları, Seyhan
Barajı'nın yapımından sonra hemen hemen ortadan kalkmıştır. Adana
kentinin çekirdeğini, sırtını doğuda Seyhan ırmağına dayamış
olan Tepebağ yükseltisinin çevresindeki dairesel yerleşim
oluşturur.
Roma döneminden kalma Taş Köprü,
burayı Seyhan'ın sol
kıyısına bağlar. Uzun süre orta halli bir taşra kenti
özelliğini koruyan, nüfusu 20-30 bini aşamayan Adana; 19.
yy'ın ikinci yarısında gelişmeye başladı. Bu gelişme özellikle
1950'den sonra hızlanarak Adana'ya bugünkü büyük
kent özelliğini kazandırdı. 1886'da, kent, demir yoluyla Mersin
Limanı'na bağlandı. Hicaz demir yolu Birinci Dünya Savaşı
yıllarında Torosları aşarak Adana'ya ulaştı. Bu gelişmeler sonucu kent,
özellikle 1950'den sonra eski çekirdeğin çevresinde
daha çok Kuzey-Batı'daki istasyona ve batıya doğru olmak
üzere hızla yayıldı, çekirdek bölümde kimi
düzenlemeler yapıldı. Planlı yeni mahalleler kuruldu, geniş
caddeler ve parklar açıldı. Bu gelişmeler sırasında
büyüme Seyhan'ın sol yakasına taştı. Türkiye'deki
kentleşme sürecinin en hızlı olduğu yerleşmelerden biri olan
Adana, Akdeniz Bölgesi'nin ticaret, sanayi ve sermaye piyasası
bakımlarından en önemli merkezidir. Gelişmiş bir yol şebekesinin
kavşak noktası olan Adana'da, havaalanı, çeşitli düzeyde
eğitim kurumları, Çukurova Üniversitesi ve Devlet
Güzel Sanatlar Galerisi vardır.
